Zgłoszenie spadku do Urzędu Skarbowego (US) jest obowiązkiem prawnym w Polsce, zarówno gdy spadek pochodzi z kraju, jak i zza granicy, na przykład z USA. Zaniedbania, błędy lub zwłoka prowadzą do konsekwencji finansowych, włącznie z karami podatkowymi oraz koniecznością dopłaty zaległych podatków z odsetkami[4][5]. Poniżej znajdziesz konkretne informacje, jak uniknąć najczęstszych pomyłek przy zgłaszaniu spadku do US i jak prawidłowo przejść przez procedurę – niezależnie od tego, skąd pochodzi majątek.
Obowiązek zgłoszenia spadku do US – podstawy prawne i terminy
Każdy spadkobierca ma obowiązek zgłoszenia nabycia spadku do właściwego urzędu skarbowego w Polsce – dotyczy to zarówno majątku odziedziczonego po osobie zmarłej w Polsce, jak i za granicą, w tym w USA[4][5]. Zgłoszenia należy dokonać w terminie 6 miesięcy od daty nabycia spadku lub od daty uzyskania postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku[4]. Niedopełnienie tego obowiązku w terminie skutkuje utratą prawa do zwolnienia podatkowego oraz może prowadzić do obowiązku zapłaty podatku wraz z odsetkami i ewentualnej kary[5].
W przypadku dziedziczenia z USA, obowiązek zgłoszenia istnieje zarówno wobec majątku otrzymanego w Polsce, jak i wobec aktywów amerykańskich, które mogą być opodatkowane zarówno w USA, jak i Polsce[1][2][5].
Podatek od spadków i darowizn – czym jest i jak ustalić stawkę?
Podatek od spadków i darowizn w Polsce uzależniony jest przede wszystkim od wartości nabytego majątku oraz stopnia pokrewieństwa między zmarłym a spadkobiercą[4]. Im bliższe pokrewieństwo, tym wyższy próg zwolnienia i niższa stawka podatku[4]. W Stanach Zjednoczonych istnieje podział na federalny podatek od spadków (estate tax) i, w niektórych stanach, na stanowy podatek od dziedziczenia (inheritance tax)[2].
Od 2025 roku federalny próg zwolnienia z podatku spadkowego w USA wynosi 13,61 mln USD (aktywa powyżej tej kwoty są opodatkowane federalnie od 18% do nawet 40%)[2]. Należy pamiętać, że z perspektywy polskiego rezydenta, spadek zza granicy podlega opodatkowaniu i w Polsce. Ryzyko podwójnego opodatkowania można ograniczyć poprzez odpowiednie podejście do formalności oraz korzystanie z umów międzynarodowych[5].
Proces zgłaszania spadku: dokumenty, formularze, kluczowe czynności
Proces zgłoszenia spadku do US wymaga najpierw zgromadzenia wymaganych dokumentów: aktu zgonu spadkodawcy, testamentu lub dokumentów potwierdzających prawo do dziedziczenia oraz wyceny majątku[1][4]. Należy ustalić, które składniki spadku są opodatkowane w danym państwie – w USA mowa o „aktywach amerykańskich”, czyli nieruchomościach, akcjach spółek z USA czy rachunkach bankowych za granicą[1][3].
W Polsce zgłoszenia dokonuje się na formularzu SD-Z2 (dla najbliższej rodziny) lub SD-3 (dla pozostałych spadkobierców), zawsze w terminie 6 miesięcy od nabycia spadku[4]. W przypadku błędów w zgłoszeniu lub złożenia deklaracji po terminie, urząd skarbowy nalicza podatek wraz z odsetkami oraz może nałożyć karę[5].
Przy nabywaniu spadku zza granicy, niezbędne są także formalności amerykańskie – uzyskanie numeru ITIN (Individual Taxpayer Identification Number) oraz wypełnienie formularza W8BEN, niezbędnego do rozliczenia przychodów z USA oraz obniżania podstawy opodatkowania lub stawek podatku pobieranego u źródła[3]. W przypadku niepełnej dokumentacji lub błędnych zgłoszeń, amerykańskie instytucje finansowe mogą pobrać zaliczkowo nawet 30% podatku z wypłat brutto po zmarłym[3].
Kluczowe jest ustalenie rezydencji podatkowej spadkobiercy – polski rezydent jest zobowiązany do rozliczenia się w Polsce nawet z majątku zagranicznego[5].
Podwójne opodatkowanie i jego ograniczenie
Podwójne opodatkowanie spadku (w USA i w Polsce) stanowi poważne zagrożenie dla spadkobierców. Co istotne, zarówno w polskim, jak i amerykańskim systemie prawnym przewidziane są sposoby, aby zminimalizować lub wyłączyć powielanie opodatkowania tego samego majątku[5]. W praktyce wykorzystuje się umowy międzynarodowe o unikaniu podwójnego opodatkowania, które określają, w jakim państwie i od jakiej części spadku płacony jest podatek[5].
Zaleca się, aby w przypadku nabywania majątku zza granicy, zwłaszcza o znaczącej wartości, podejmować działania prewencyjne – konsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie spadkowym międzynarodowym, co pozwala uniknąć błędnych deklaracji i niepotrzebnych kosztów[4].
Najczęstsze błędy podczas zgłaszania spadku do US
Najpoważniejszym błędem jest niezgłoszenie nabycia spadku do US w terminie 6 miesięcy, co niemal zawsze skutkuje dodatkowymi opłatami lub cofnięciem prawa do zwolnień podatkowych[4][5]. Inne błędy to nieprawidłowe ustalenie wartości nabytego majątku, brak wymaganych dokumentów, nieumiejętne wypełnienie formularzy podatkowych (w Polsce SD-Z2, w USA W8BEN), błędne określenie rezydencji podatkowej lub nieuwzględnienie aktywów amerykańskich podczas rozliczania w USA[1][3].
Dodatkowe koszty wynikają także z niedopełnienia formalności związanych z amerykańskim ITIN lub zaniechania konsultowania się z wykwalifikowanym prawnikiem. Każde niedociągnięcie formalne wiąże się z długotrwałymi postępowaniami oraz ryzykiem utraty części spadku. Tylko pełna dokumentacja i skrupulatność przy weryfikacji przepisów pozwala uniknąć negatywnych konsekwencji finansowych[1][3][4].
Podsumowanie – jak skutecznie i bezbłędnie zgłosić spadek do US?
Aby zgłosić spadek do US bez błędów należy: zebrać komplet dokumentów (akt zgonu, testament, dowód nabycia spadku, wycena), ustalić rezydencję podatkową oraz zakres majątku podlegającego opodatkowaniu (w tym aktywa amerykańskie), wypełnić właściwe formularze (SD-Z2/SD-3 w Polsce, W8BEN oraz uzyskać numer ITIN w USA) i pamiętać o rygorystycznych terminach zgłoszenia – 6 miesięcy od dnia nabycia spadku[4][5][3]. W przypadku wątpliwości kluczowe jest wsparcie prawnika z doświadczeniem międzynarodowym. Przestrzeganie tych zasad minimalizuje ryzyko błędów formalnych, podwójnego opodatkowania oraz strat majątkowych dla spadkobiercy.
Źródła:
- [1] https://adwokatweuropie.pl/2025/07/22/dziedziczenie-w-usa-dla-obcokrajowcow/
- [2] https://floryda.eu/prawo-spadkowe-pomiedzy-usa-a-polska/
- [3] https://spadki-usa.pl/proces/
- [4] https://comradelaw.pl/2024/08/04/spadek-z-usa-kroki-do-jego-uzyskania/
- [5] https://www.infor.pl/prawo/spadki/5547049,Prawo-spadkowe-w-USA.html
Korepetycje z życia to portal edukacyjny poświęcony praktycznej wiedzy, której nie znajdziesz w podręcznikach szkolnych. Publikujemy konkretne poradniki z zakresu prawa, kariery, finansów, psychologii i biznesu – wszystko po to, żeby dorosłe życie stało się mniej skomplikowane.