Jak wesprzeć osobę w żałobie?

przez Karol Wawrzyniak · 1 listopada, 2022

Jak wesprzeć osobę w żałobie? Święto Wszystkich Świętych skłania nas do refleksji i wspomnienia tych, którzy odeszli. Osoby, które straciły kogoś bliskiego bezwzględnie potrzebują wsparcia. W tym poście chciałbym opisać jak takiej pomocy udzielić.

Jakie są etapy żałoby?

Żałoba jest sprawą bardzo indywidualną, dlatego nie u każdej osoby występują jej wszystkie fazy, mogą też one znacząco różnić się długością – od kilku dni do nawet kilku lat. W psychologii wyróżnia się jej pięć etapów.

Etap 1. – szok, otępienie, zaprzeczenie – występuje bezpośrednio po śmierci bliskiej osoby. Osoba dotknięta żałobą może negować rzeczywistość, nie wierzyć, że to, co się dzieje, jest prawdziwe.

Etap 2. – tęsknota i żal – na tym etapie do osoby w żałobie dociera prawdziwość przeżywanych wydarzeń. Tej fazie żałoby towarzyszy najczęściej wielki smutek i tęsknota. Często pojawia się również złość i gniew.

Etap 3. – dezorganizacja – po śmierci bliskiego zmienia się całe życie, rutyna codzienności dlatego znika poczucie bezpieczeństwa. Najczęściej pojawia się wtedy brak poczucia sensu, izolowanie się od innych ludzi.

Etap 4. – reorganizacja i ukojenie – osoba w żałobie zaczyna odnawiać kontakty międzyludzkie i na nowo organizować własne życie. Napady smutku występują rzadziej. Pojawiają się wspomnienia dobrych chwil spędzonych w przeszłości ze zmarłym/ą.

Etap 5. – akceptacja straty – to faza wyjścia z żałoby, powrót do codzienności, ponowne otwarcie się na życie.

Jak wesprzeć?

Podczas rozmowy głównie słuchaj, pozostaw osobie w żałobie przestrzeń do wyrażania żalu na swój sposób (pod warunkiem, że osoba nie zamierza skrzywdzić siebie lub innych), nie oceniaj. Nie próbuj też pocieszać na siłę.

Wyjdź z inicjatywą – zaproponuj konkretną pomoc (np. zrobienie zakupów). Osoby w żałobie często mogą mieć trudność z zainicjowaniem kontaktu i poproszeniem o cokolwiek.

Nie narzucaj niczego osobie, która straciła kogoś bliskiego. Nie oceniaj. Pozwól przeżywać jej żałobę w swoim tempie. Etapy żałoby mogą się przenikać. Zdarza się, że osoba powraca do poprzedniego etapu. Występują lepsze i gorsze dni.

Na bieżąco kontroluj stan osoby, którą wspierasz – odwiedzaj, dzwoń. Jeśli jej stan jest szczególnie zły – zaproponuj pomoc specjalisty.

Powrót do codzienności

Kiedy pierwsze etapy żałoby już miną, nie próbuj wypierać tego, co się wydarzyło. Zwracaj uwagę, żeby nie negować wspomnień danej osoby powiedzeniami w stylu „było, minęło”. Zamiast tego możesz zaproponować wspólną rozmowę i podtrzymać w ten sposób pamięć o zmarłym/ej.

Osoby przeżywające żałobę mogą bać się przyszłości i potencjalnej utraty kolejnych bliskich. Deklaracja, że Twoje wsparcie i gotowość do rozmowy jest „na zawsze”, a nie tylko na najbliższy czas, może dodać im wiele otuchy.

Powrót