Podjęcie nowej pracy

Rozpoczynając nową pracę często chcemy zaprezentować się z jak najlepszej strony – pokazać swoje kwalifikacje, nawiązać nowe znajomości, a także nie narazić się nowemu szefowi.

Pamiętaj jednak, że na nowym miejscu pracy masz czas na naukę i popełnianie błędów, a najważniejsze obowiązki spoczywają wtedy na pracodawcy.

Jeżeli pracodawca nie dopełnia formalności w pierwszych dniach pracy, masz pełne prawo domagać się ich spełnienia. Co więcej – z punktu widzenia prawa jeżeli Twój nowy szef nie dopełni swoich obowiązków przyjmując Cię do pracy, Ty nie możesz tej pracy rozpocząć!

Badania lekarskie

Zanim zaczniesz pracować, pracodawca ma obowiązek upewnić się, że Twoje zdrowie pozwala Ci na wykonywanie danej pracy. Temat ten został szczegółowo opisany w poprzednim poradniku. Jeżeli zaczynasz pracę, badania powinieneś/aś wykonać jeszcze przed pierwszym dniem pracy. Pracę możesz rozpocząć tylko z ważnym orzeczeniem lekarskim o braku przeciwwskazań do pracy.

Umowa o pracę

To najważniejszy obowiązek pracodawcy. Musi być podpisana przed rozpoczęciem przez Ciebie pracy – powinna to być pierwsza czynność pierwszego dnia pracy. Umowa zapewnia Ci gwarancję wypłaty wynagrodzenia, a także ubezpieczenie zdrowotne. Umowa taka musi być zawsze zawarta na piśmie w dwóch egzemplarzach (dla Ciebie i pracodawcy). Jeżeli pracodawca zwleka z podpisaniem umowy, możesz mu przypomnieć, że grozi mu za to kara do 30 tys. zł.

Co powinna zawierać umowa?

Umowa, którą podpisujesz z pracodawcą powinna mieć ściśle określoną formę. Muszą się w niej znaleźć następujące dane:

• Strony umowy – czyli dane Twoje i firmy, która Cię zatrudnia (nazwa firmy, adres, NIP).
• Rodzaj umowy:
  • na okres próbny (maksymalnie 3 miesiące),
  • na czas określony (maksymalny czas zatrudnienia na takiej umowie wynosi 33 miesiące; można zawrzeć maksymalnie 3 takie umowy następujące po sobie),
  • na czas nieokreślony (po okresie zatrudnienia na czas określony lub wcześniej),
  • na zastępstwo (jest to rodzaj umowy na czas określony, nie obowiązuje w tym przypadku maksymalny czas zatrudnienia 33 miesięcy)
• Data zawarcia.
• Warunki pracy – miejsce wykonywania pracy, stanowisko.
• Wynagrodzenie – stawka godzinowa lub miesięczna.
• Wymiar czasu pracy – pełen etat, pół etatu itd.

Szkolenie BHP

Szkolenie BHP (czyli Bezpieczeństwa i Higieny Pracy), również powinno odbyć się w pierwszym dniu pracy. Najczęściej będzie to kolejny krok po podpisaniu umowy. Bez szkolenia BHP nie możesz rozpocząć pracy. Każdy nowy pracownik/ca musi przejść szkolenie ogólne trwające co najmniej#3 godziny.

Dodatkowo w przypadku stanowiska robotniczego, stanowiska gdzie występują warunki szkodliwe lub niebezpieczne, a także uczniów lub studentów na praktykach, konieczne jest przeprowadzenie szkolenia stanowiskowego, które trwa co najmniej 8 godzin.

Regulamin pracy

Jeżeli Twój pracodawca zatrudnia co najmniej 50 pracowników, przed rozpoczęciem pracy musi Ci przekazać do przeczytania regulamin pracy. Regulamin taki powinien zawierać następujące informacje:

• warunki pracy – zasady wyposażenia w narzędzia, odzież, obuwie robocze i ochronne,
• normy rozliczeniowe dotyczące czasu pracy,
• godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy na poszczególnych zmianach oraz w porze nocnej,
• rodzaje prac wykonywanych na danych stanowiskach,
• sposób potwierdzania przybycia, obecności i opuszczania miejsca pracy (np. podpis na liście obecności, karta elektroniczna itp.),
• oraz inne kluczowe dla funkcjonowania firmy informacje.

WAŻNE: Regulamin pracy nie może być sprzeczny z Kodeksem Pracy

Kolejne dni w nowej pracy

Jeżeli rozpoczynasz pracę w mniejszej firmie i Twój pracodawca nie sporządził regulaminu pracy, również ma obowiązek Cię poinformować i wymienionych w poprzednim poście kwestiach, a także o:

• dniu w którym wypłacane jest wynagrodzenie (najpóźniej do 10 dnia miesiąca) – pracodawca poprosi Cię również o numer konta, na które ma być wypłacana wypłata,
• wymiarze urlopu wypoczynkowego oraz sposobie składania wniosku o urlop,
• sposobie usprawiedliwiania nieobecności (do kogo masz się zwrócić jeśli np. zachorujesz),
• obowiązującej długości okresu wypowiedzenia,
• układzie zbiorowym pracy (jeżeli taki obowiązuje) – jest to porozumienie między pracodawcą, a związkiem zawodowym lub porozumieniem związkowym,
• przepisach zapobiegających dyskryminacji ze względu na płeć, wiek, narodowość, orientację seksualną itd.,
• ocenie ryzyka zawodowego na danym stanowisku

Obiegówka

Choć nie jest to uregulowane żadnymi przepisami, w wielu firmach (zwłaszcza tych większych) otrzymasz też tzw. obiegówkę (kartę obiegową), która wskaże Ci jakie działy masz odwiedzić w pierwszych dniach pracy. Na takiej karcie musisz zebrać podpisy osób ze wszystkich wymienionych miejsc. W każdym z tych miejsc najprawdopodobniej przejdziesz też krótki instruktaż dotyczący danej części Twojej pracy. Najczęściej karta obiegowa „poprowadzi” Cię do:

• działu kadr (a właściwie w tym dziale ją otrzymasz),
• Twojego przełożonego/majstra,
• działu IT (założenie konta e-mail; wydanie karty dostępu do pomieszczeń, w których będziesz pracować),
• działu BHP (tam najprawdopodobniej otrzymasz informacje o ryzyku zawodowym oraz jak zgłaszać wypadki przy pracy),
• wypożyczalni narzędzi (jeśli Twoja praca tego wymaga),
• księgowości (podanie nr konta do wypłaty wynagrodzenia).
• Po zebraniu wszystkich podpisów (odwiedzeniu wszystkich miejsc), wypełnioną kartę zwracasz tam gdzie ją otrzymałeś/aś.

Ubranie robocze

Jeśli Twoja praca tego wymaga, otrzymasz również ubranie robocze i/lub środki ochrony indywidualnej. Tym aspektem pracy zajmuje się najczęściej dział BHP. Bez odpowiedniego ubrania i środków ochrony (jeżeli jest to niezbędne) nie możesz rozpocząć pracy.

Podsumowanie

Jak widzisz, pierwsze dni pracy nowego pracownika to przede wszystkim obowiązki dla pracodawcy. Twój przełożony również musi Ci umożliwić załatwienie wszystkich formalności w pierwszych dniach pracy i nie może wymagać od Ciebie pełnej wydajności pracy. Zawsze masz prawo pytać co masz zrobić i nie musisz wiedzieć wszystkiego od razu. Jeżeli ktoś zachowuje się wobec Ciebie wrogo, również nie bój się tego zgłaszać.

Jeśli właśnie zaczynasz nową pracę życzę Ci powodzenia!

Źródła:

https://www.pip.gov.pl/pl/f/v/270930/Nowy%20pracownik%20-%20obowiazki%20pracodawcy.pdf (dostęp: 30.07.2023)