Podatek CIT co to takiego i kogo dotyczy?

Podatek CIT to kluczowy element systemu podatkowego w Polsce i dotyczy głównie spółek kapitałowych oraz innych osób prawnych. Głównym celem tego artykułu jest wyjaśnienie, czym jest podatek CIT, kogo obejmuje, na jakich zasadach jest obliczany oraz co warto wiedzieć o jego stawkach i wyjątkach.

Co to jest podatek CIT?

Podatek CIT to podatek dochodowy od osób prawnych, zaliczany do kategorii podatków bezpośrednich, którym obciążone są dochody osiągane przez spółki kapitałowe oraz inne osoby prawne. CIT reguluje przede wszystkim dochody z prowadzonej działalności gospodarczej, a podstawą do jego ustalania jest wyliczenie nadwyżki przychodów nad kosztami uzyskania przychodu w danym roku podatkowym[6][2].

W przeciwieństwie do podatku dochodowego od osób fizycznych, CIT obejmuje wyłącznie osoby prawne i niektóre jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które nie złożyły wymaganych informacji. Jego konstrukcja ma na celu zapewnienie równych zasad opodatkowania dla spółek funkcjonujących na rynku[6].

Kto podlega podatkowi CIT?

Głównymi podatnikami CIT są osoby prawne, w szczególności spółki kapitałowe działające na podstawie Kodeksu spółek handlowych, takie jak spółki z ograniczoną odpowiedzialnością czy spółki akcyjne[6][7]. Podatnikami CIT mogą być również niektóre spółki osobowe oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, gdy nie spełnią obowiązku złożenia wymaganych informacji do urzędu skarbowego[6].

Podatek CIT nie dotyczy osób fizycznych prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, które podlegają innym regulacjom podatkowym. Do grona podatników CIT można zaliczyć także inne podmioty prawne wykonujące działalność gospodarczą, jak fundacje czy stowarzyszenia prowadzące działalność gospodarczą.

Stawki podatku CIT i warunki ich stosowania

Obecnie obowiązują dwie podstawowe stawki CIT: 19% oraz preferencyjna stawka 9%. Standardowa stawka 19% ma zastosowanie wobec większości podatników CIT, natomiast stawka 9% przysługuje podmiotom posiadającym status małego podatnika lub rozpoczynającym działalność gospodarczą, po spełnieniu określonych warunków[1][5].

Jednym z najważniejszych kryteriów dla zastosowania niższej stawki jest limit przychodu – dla statusu małego podatnika wynosi on 8 569 000 zł. Jeśli podatnik nie przekroczy tego limitu przychodu, może korzystać z niższej stawki 9% CIT[5]. Pozostałe podmioty, które nie spełniają tych warunków, stosują stawkę 19%.

Jak oblicza się podatek CIT?

Podatek CIT oblicza się na podstawie dochodu osiągniętego przez podatnika w roku podatkowym. Dochód to różnica pomiędzy całkowitymi przychodami uzyskanymi przez firmę a kosztami poniesionymi w celu ich uzyskania[2]. Przychody obejmują wpływy ze sprzedaży towarów, usług, wynajmu, dzierżawy czy innych źródeł typowych dla działalności gospodarczej[2].

Koszty uzyskania przychodu to wszelkie wydatki bezpośrednio związane z generowaniem dochodów, w tym między innymi koszty materiałów, wynagrodzeń, usług obcych i pozostałych kosztów działalności operacyjnej. Po ustaleniu dochodu stosuje się odpowiednią stawkę CIT, ustalając ostateczną wysokość należnego podatku[2].

Minimalny podatek CIT – kogo dotyczy?

Oprócz standardowych zasad opodatkowania, obowiązuje także podatek minimalny CIT. Jest on przeznaczony dla podmiotów, które poniosły stratę podatkową lub wykazały bardzo niską rentowność w rozliczanym roku podatkowym[3]. Celem tej regulacji jest ograniczenie zjawiska unikania opodatkowania oraz zapewnienie, że każda spółka działająca na rynku przyczynia się do budżetu państwa, nawet jeśli formalnie nie osiąga zysków[3].

Minimalny podatek CIT dotyczy głównie spółek kapitałowych, spółek komandytowych oraz spółek komandytowo-akcyjnych, które spełniają określone ustawowo kryteria, w szczególności te związane z wysokością wykazanych strat lub poziomem rentowności[3].

Znaczenie CIT w systemie finansowym

Podatek CIT odgrywa istotną rolę w polskim systemie podatkowym. Jest ważnym źródłem dochodu państwa, zapewniającym równowagę fiskalną i realizację celów polityki gospodarczej[6]. Przejrzyste zasady rozliczania podatku CIT mają znaczenie dla przejrzystości działania spółek na rynku oraz równoważenia obciążeń pomiędzy dużymi a małymi przedsiębiorstwami[5][6].

Dzięki istnieniu różnych stawek i regulacji, jak minimalny podatek CIT, system podatkowy może dostosować poziom obciążeń do realiów rynkowych i wspierać mniejsze podmioty, które dopiero rozpoczynają działalność gospodarczą[5][3].

Podsumowanie

Podatek CIT to podstawowy element opodatkowania osób prawnych w Polsce. Dotyczy głównie spółek kapitałowych i innych osób prawnych, a jego wysokość obliczana jest na podstawie dochodu firmy, który stanowi nadwyżkę przychodów nad kosztami ich uzyskania. Obecnie obowiązują dwie główne stawki: 19% oraz 9%, z czego niższa jest zarezerwowana dla małych podatników i podmiotów rozpoczynających działalność. Dodatkowo, w określonych przypadkach, obowiązuje podatek minimalny CIT, który zabezpiecza system finansowy przed omijaniem opodatkowania przez nierentowne podmioty[1][2][3][5][6][7].

Źródła:

• [1] https://www.ifirma.pl/blog/podatek-cit-czym-jest-jak-go-obliczyc-i-kto-musi-go-placic-kluczowe-informacje-2025/
• [2] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-stawki-podatku-dochodowego-od-osob-prawnych-cit
• [3] https://staniekandpartners.pl/blog/podatek-minimalny-w-polsce-2025/
• [5] https://www.inforlex.pl/dok/tresc,FOB0000000000006736465,Kto-skorzysta-z-9-proc-CIT-w-2025-roku.html
• [6] https://pl.wikipedia.org/wiki/Podatek_dochodowy_od_os%C3%B3b_prawnych
• [7] https://www.infakt.pl/co-to-jest-podatek-cit-i-kto-go-oplaca/